Home » văn chương dư luận

Sức sống văn chương vùng sông nước Nam Bộ - Lê Thiếu Nhơn

Thursday, August 29, 2019

Sáng 26-8-2019, tại thành phố Bến Tre, đã diễn ra Hội thảo “Thơ và văn xuôi đồng bằng sông Cửu Long 45 năm” nhằm nhận diện thành tựu văn học của miền Tây Nam bộ từ năm 1975 đến 2020. Với 25 tham luận gửi đến, có 10 tham luận được trình bày!

Trong 45 năm qua, văn chương đồng bằng được bồi đắp với ba thế hệ cầm bút. Thứ nhất là những nhà văn từ kháng chiến tiếp tục cống hiến như Nguyễn Bá, Anh Động, Lê Chí… Thứ hai là tác giả trưởng thành sau năm 1975 như Vũ Hồng, Lê Thanh My, Thai Sắc, Hữu Nhân… Thế ba là những cây bút sinh ra trong hòa bình như Nguyễn Ngọc Tư, Võ Diệu Thanh, Lê Minh Nhựt, Vũ Thiên Kiều... Đội ngũ ấy không ngừng rơi rụng và không ngừng bổ sung theo quy luật thời gian. Thế nhưng, tinh thần sáng tạo của những người viết giữa những kênh rạch phù sa là điều không thể phủ nhận. Nói đến văn chương đồng bằng mà chỉ nhắc những nhà văn, nhà thơ đang mỗi ngày hít thở cùng chín dòng sông thì e rằng hơi thiếu sót. Vì từ nơi đây, đã có những tài năng nhập cư vào các đô thị lớn và đóng góp những tác phẩm chinh phục độc giả cả nước như Trang Thế Hy, Trần Kim Trắc, Trần Thanh Phương, Lê Giang, Bích Ngân, Trúc Phương, Võ Đắc Danh, Nguyễn Trọng Tín… Họ dù không còn sinh sống ở miền Tây, nhưng hồn vía miền Tây và cốt cách miền Tây làm nên phẩm chất văn chương của họ.

Nhìn trên bình diện văn chương toàn quốc, tác phẩm của các tác giả miền Tây Nam bộ luôn có vẻ hiền hòa và dào dạt như dòng chảy sông Tiền và sông Hậu. Nói cho sòng phẳng thì có ba lần gợn sóng đáng chú ý, đó là những dư luận xôn xao quanh tác phẩm của ba nhà văn nữ: “Con chó và vụ ly hôn” của Dạ Ngân, “Thị trấn không đèn” của Trầm Hương và “Cánh đồng bất tận” của Nguyễn Ngọc Tư. Ba mảnh hiện thực cồn cào chảy vào trang viết, đã buộc độc giả nghĩ thêm về những chuyển động vừa rộn ràng vừa bất an của đồng bằng sông Cửu Long. Trước đây, văn chương miền Tây Nam bộ từng hào hứng mở đầu văn học mạng bằng trang web Sông Cửu Long. Đáng tiếc, dù được sự ủng hộ của bạn đọc cả nước, thì trang web Sông Cửu Long cũng lạnh nhạt dần và mất tích hẳn. Không có diễn đàn để tập hợp, để hội tụ, để tương tác…những người viết ở đồng bằng co cụm lại theo từng địa phương và công việc sáng tác càng cô độc hơn trước thử thách khắc nghiệt của kinh tế thị trường! Về thơ, miền Tây Nam bộ có những tên tuổi như Trịnh Bửu Hoài, Đinh Thị Thu Vân, Kim Ba, Song Hảo, Thai Sắc, Lê Tân, Hồ Thanh Điền… Về văn xuôi, ngoài sự tỏa sáng của Nguyễn Ngọc Tư còn có các tác giả quen thuộc Ngô Khắc Tài, Phan Trung Nghĩa, Phạm Trung Khâu, Mai Bửu Minh, Hồ Tĩnh Tâm, Trần Dũng… Và nhiều gương mặt mới đang tiếp cận bạn đọc cả nước như Văn Triều, Trương Thị Thanh Hiền, Đông Triều, Nguyễn Thanh Hải, Phạm Thị Toán…

Cần Thơ tuy là đô thị lớn nhất, nhưng chưa có vai trò trung tâm cho sinh hoạt văn chương đồng bằng sông Cửu Long. Ngược lại, tỉnh An Giang thu hút được sự chú ý của công chúng hơn, vì ngoài địa chỉ Long Xuyên còn có mảnh đất Châu Đốc trầm tích văn hóa lâu đời. Nếu tính theo hội tịch Hội Nhà văn Việt Nam, thì tỉnh An Giang cũng có nhiều hội viên nhất: 11 người! Hiện nay, tỉnh An Giang đang có những cây bút trẻ đầy triển vọng như Lê Quang Trạng, Vĩnh Thông, Huỳnh Ngọc Phước, Huỳnh Trọng Khang… Miền Tây Nam bộ có nhiều lãnh đạo rất tâm huyết cổ vũ văn học nghệ thuật, như Bí thư tỉnh ủy Đồng Tháp - Lê Minh Hoan hoặc cựu Bí thư tỉnh ủy Bến Tre - Võ Thành Hạo. Tuy nhiên, bên cạnh lợi thế ấy, một băn khoăn phải đặt ra: văn chương miền Tây Nam bộ đang cần gì để phát triển mạnh mẽ hơn? Ngay cái tên hội thảo “Thơ và văn xuôi đồng bằng sông Cửu Long 45 năm” đã nói lên thực tế thiếu vắng… phê bình văn học. Bất kỳ một giai đoạn văn chương nào, hoặc bất kỳ vùng đất văn chương nào, cũng đều phải có nhà phê bình đồng hành mới có thể phô diễn đầy đủ thành tựu và bản sắc. Các nhà phê bình ở Hà Nội hoặc TPHCM không thể khám phá văn chương đồng bằng sông Cửu Long một cách thấu đáo bằng một nhà phê bình được lặn ngụp trong văn hóa miệt vườn.

LÊ THIẾU NHƠN

(Nguồn: http://www.lethieunhon.vn/2019/08/suc-song-van-chuong-vung-song-nuoc-nam.html

Tags: lê thiếu nhơn , tin , tin tức , tin văn nghệ , trao đổi , văn chương dư luận