Home » văn

Mẹ ngồi xâu chỉ thềm trưa - tản văn Nguyễn Thành Giang

Saturday, October 7, 2017

Trong kí ức của con, miên man chảy một dòng thời gian qua suốt tuổi thơ mình. Và, trong những khoảng thời khắc của giờ, của ngày, của tháng, của mùa đi, hình bóng mẹ vẫn chập chờn bên thềm nhà, trưa tháng 3 đầy nắng. Có khi là xắc mớ măng vòi, có khi vò lấy những hạt cải, hạt ngò làm giống cho mùa sau. Nhưng có lẽ, nhớ nhất vẫn là những trưa mẹ ngồi may áo bên thềm. Và, con luôn giữ một việc khá thích thú, ấy là xâu chỉ vào kim giúp mẹ. Nhà mình ngày ấy nền nhà đắp đất thôi, và tất nhiên, trước thềm hiên cũng là thềm đất. Mẹ thường ngồi trên chiếc ghế đẩu nhỏ và thấp. Chiếc ghế ấy ba tự đóng bằng những miếng gỗ tạp kiếm được về. Sau một buổi sáng vất vả ngoài đồng và dưới chợ, trưa của mẹ thường cũng không có một giây phút nghỉ ngơi. Áo quần của tụi con và của ba sờn rách theo ngày, mẹ đem ra ngồi vá lại hết. Mẹ ngồi tỉ mẩn với từng đường kim mối chỉ, khi cái nắng hè xoáy vào mái hiên, và những cơn gió trưa nhè nhẹ thổi. Thềm đất ấy, cơn gió ấy, cái nắng ấy đã quện sâu vào kí ức của con như một dấu ấn đẹp đầy thơ. Những ngày cái nghèo còn quẩn quanh bám lấy ngọn khói bếp, bám lấy gia đình mình và cũng bám lấy cuộc đời mẹ ba. Nhưng cũng những ngày ấy, con mới thực sự là một đứa trẻ vô tư, hạnh phúc nhất trong ngôi nhà nhỏ, trong vòng tay ba mẹ.

Từ lúc còn lon ton lút chút chạy bám bên mẹ, con đã rất thích mỗi khi nhìn mẹ may vá quần áo chỉ bằng một cây kim và những bó chỉ trên tay mình. Bàn tay gầy gò, nhiều chai sần của mẹ trở nên nhịp nhàng lạ thường dưới con mắt đầy hiếu kì của con. Những buổi trưa của con bắt đầu không ngủ từ đó. Thấy con ngồi bên, chăm chú nhìn, mẹ lại xoa đầu mỉm cười. Và, với sự nghịch ngợm của mình, nhiều khi con làm cho mẹ hoảng lên và lo lắng. Bởi những khi có việc gì, mẹ chạy ra vườn hay xuống bếp làm gì đấy, con lại táy máy nghịch vào đống kim chỉ. Không ít lần, kim chích vào tay con khá sâu. Thằng bé nghịch ngợm hồi ấy chỉ biết khóc thét lên, như bắt đền mẹ. Thường thì lúc ấy, con vừa làm mẹ lo, vừa đánh thức giấc ngủ trưa ít ỏi của ba ngoài võng. Đôi khi, chính vì vậy, ngoài bị kim đâm, còn phải ăn thêm vài cái roi của ba. Lớn lên một chút, khi mắt mẹ ngày càng kém, thì con được mẹ giao cho nhiệm vụ xâu chỉ vào lổ kim mỗi khi mẹ vá quần áo. Thềm nhà sau nhiều năm bằng đất, cũng được lát xi măng mỏng. Nhưng trưa hè vẫn nắng, mẹ vẫn ngồi vá áo và không có một giấc ngủ trưa nào. Mỗi lần xâu chỉ giúp mẹ, con thấy lòng vui như làm một việc gì đó ý nghĩa lắm. Mẹ cũng mỉm cười bởi thấy con trai đã biết làm những việc nho nhỏ nhưng ấm lòng mẹ. Bởi ngoài mắt mờ đi, đôi tay mẹ cũng dần run theo thời gian. Không có các con xâu chỉ giúp, mẹ sẽ rất khó khăn trước khi vá được những cái áo, cái quần cho cả gia đình. Với còn, những trưa hè như vậy còn đọng mãi trong trí nhớ của mình. Sau khi xâu chỉ xong, con còn ngồi bên, xếp lại những bộ quần áo mẹ đã vá xong, để mẹ bớt thêm một chút vất vả. Bao tháng ngày đi qua, con dần lớn lên và trôi dần ra khỏi bờ tre, mảnh vườn nhà mình. Những cuộc mưu sinh, những chuyến đi xa đã làm con không có thời gian gần gũi với đường kim mối chỉ của mẹ. Hiếm hoi lắm con mới có một lần ngồi xâu kim giúp mẹ. Còn có lẽ, những lúc vá quần áo cho gia đình, mẹ phải tự lần mò rất khó khăn cũng như tốn rất nhiều thời gian. Nhiều khi, lang thang trên một vùng quê lạ, trưa nắng hè, ngồi nhìn một người phụ nữ nào đó bên thềm nhà vá áo, lòng con lại nghĩ rưng rưng. Biết đâu, chính thời khắc ấy, mẹ cũng đang ngồi một mình vá áo bên thềm trưa nhà mình. Và cũng biết đâu, lúc ấy, mẹ lại nghĩ về đứa con mãi lang bạt giữa đời chưa có điểm dừng. Quê nhà nhiều khi hiện về trong trí nhớ con, khuất sau xa lắm những ngôi nhà cao tầng, những phố xá bon chen, những nẻo đường hun hút mù mù gió bụi.

Nắng đã phả những dòng hơi nóng xuống khắp những miền đất quê hương. Con về lại nhà, ngồi giữa cái nắng quê mà lòng bùi ngùi nhớ cái thuở xâu chỉ luồn kim giúp mẹ. Thời gian thì mãi miết trôi đi với những biến động khôn lường. Giờ, khi đời sống cũng đã khá lên một chút, áo quần cũng không đến nỗi rách nhiều như ngày trước, thì việc mẹ ngồi vá áo vá quần mỗi trưa cũng thưa thớt hẳn đi. Giấc ngủ trưa của mẹ cũng đã có trong lịch làm việc một ngày nhà nông. Những vất vả gian lao của mẹ dù chỉ mới bớt đi một phần nhỏ, nhưng cũng làm con cảm thấy vui và tạm yên lòng. Con cứ chờ một buổi trưa nắng hè, được ngồi bên, được xâu chỉ giúp mẹ như những ngày thơ bé. Để thấy lòng nhỏ lại. Để cảm nhận được những niềm vui đơn giản nhưng rất quý của một thằng con trai dành cho người mẹ quê nghèo...

NGUYỄN THÀNH GIANG